De vrijheid van meningsuiting is niet zo vrij als we denken

Artikel 7 van onze grondwet, de vrijheid van meningsuiting, is een van onze belangrijkste waarden. Dit betekent dat we onze mening mogen vertellen, zonder angst om daarvoor vervolgt te worden. Er is echter een kanttekening, we laten ons leven niet altijd lijden door de wet. Vaak is er ook een sociale druk. En die druk speelt ook mee in de vrijheid van meningsuiting.

Wat is een mening?

Een mening is een opvatting die je hebt ten opzicht van bepaalde toestanden, gebeurtenissen en personen. Deze mening hoeft niet op feiten gebaseerd en te zijn en kan als kwetsend of pijnlijk worden ervaren. Dit betekent echter niet dat je het recht hebt, om te beledigen. Hiermee wordt bedoeld dat je iemand met opzet kwetst. Het is erg lastig om in de wet precies vast te leggen, wanneer je iemand met opzet kwetst of gewoon een mening geeft. Daarom zijn er soms grijze gebieden.

De sociale druk

De wet kan niet altijd bepalen of een mening beledigend is of niet. Maar het interessante van de vrijheid van meningsuiting is, dat je vrij bent om meningen ook af te keuren. Dit kan echter als gevolg hebben, dat de mening niet alleen wordt afgekeurd, maar dat de hele persoon wordt afgekeurd.

Mensen zijn sociale wezens. We willen daarom graag tot een groep behoren. We vinden het dan vaak ook niet fijn als we door de groep worden afgekeurd. Om deze reden zullen we niet alijd onze mening vertellen. We beperken onze vrijheid van meningsuiting dus gedeeltelijk zelf. We zeggen bijvoorbeeld niet een (controversiele) meningen, omdat het misschien in slecht daglicht gaat vallen bij mensen om ons heen.

Politiek correct

Dit is een van ‘hotste’ uitdrukkingen van het moment. In elk politiek getint item komt politiek correct ter sprake (met name in de reacties van het item). Politiek correct houdt in , dat je bepaalde uitingen vermijdt, omdat ze als beledigend of discriminerend kunnen worden ervaren door minderheden. Een voorbeeld hiervan is de uitspraak van de Canadese premier. In plaats van het woord mankind , wil hij dat het woord peoplekind word gebruikt.

Vele mensen vinden dat deze politiek correctheid de vrijheid van meningsuiting beperkt. En dat kan ik wel begrijpen. Sommige meningen kunnen namelijk ook kwetsend zijn. Door politieke correctheid beperk je je uitingen tot enkel uitingen die niet als kwetsend worden ervaren.

Het internet versterkt dit proces, zowel in politke correctie als in politiek incorrecte zin:

• Alles wat op het internet staat, verspreidt zich snel.
• Mensen kunnen snel, gemakkelijk en anoniem een reactie achterlaten.

Een artikel kan al snel afgekeurd worden, omdat het niet politiek correct is. Als gevolg hierop zal de schrijver anders gaan schrijven, om de lezers te behouden. Zodoende wordt de website steeds politiek correcter en blijven de lezers ook alleen maar politiek correcte stukken lezen. Dit proces geldt ook voor politieke incorrectheid op het internet.

Hebben we wel zo veel meningsvrijheid?

Volgens de wet hebben we vrijheid van meningsuiting. We kunnen onze mening dus uiten zonder vervolgd te worden. Er is echter wel een soort van sociale ‘vervolging’. Fatsoensnormen en politieke correctheid zorgen ervoor dat niet iedereen voor zijn mening uitkomt. In sommige gevallen is dit niet erg. Denk hierbij bijvoorbeeld aan sociale media. Je hoeft niet alles waar jij een mening over hebt, te posten.

Ik vind het echter wel erg belangrijk dat je in politieke zin je mening moet kunnen geven. We moeten namelijk niet alleen de vrijheid hebben om onze mening te kunnen geven, ook om het te kunnen horen.

Denk hierbij aan Forum vor Democratie. Er is een lange tijd geen partij geweest die hetzelfde geluid als FvD liet horen. Ze zijn van vrij onbekend naar de grootste partij van Nederland gegaan. Er waren dus een heleboel mensen die al die tijd dezelfde mening hadden. Doordat FvD hun mening uitte, hebben de meningen van de grote groep een plek gekregen.

Hoe denk jij over vrijheid van meningsuiting? Laat het weten in de reacties!